किन लगाए देउवा-प्रचण्डले मित ?

कामचलाउ प्रधानमन्त्री प्रचण्ड सिहदरबार बाट बिदा हुनै लाग्दा प्रचण्ड सरकार बाट सताइएका नेपाल प्रहरीको डिआइजी नवराज सिलवाल संग भेट गरेको खबर छापा हरुमा पढन पाइयो । आफु राम्रो मानिस भएको तर सत्ता गठबन्धनको चेपुवामा तपाई माथी अन्याय गर्न बाध्य भएको निरिहता दर्शाउँदै नवराज सिलवालको मन पखाल्ने नाटक सम्पन्न गरियो । त्यसैगरी प्रचण्ड सरकारको नेपाल सहयोगी शेर बहादुर देउवा प्रधानमन्त्री बन्ने दौडमा निबेदन दिंदै एमाले अध्यक्ष केपी ओली निबास बालकोट पुगे र भने । चितवन भरतपुर काण्डमा मेरो कुनै संग्लनता छैन । त्यसैले तपाई भित्र परेको भ्रमलाई पखाल्न यहाँ सम्म आएको छु । मेरो प्रधानमन्त्री बन्ने मार्गमा कुनै अबरोध नगर्न सहयोगको याचना गर्दछु ।

माथीका यी दुई पात्रहरु ( प्रचण्ड र शेरबहादुर )को कुरा सुन्दा आफु ठिक तर आफ्नो सहयोगीको कारण आफ्नो छ्बी माथी संका गर्ने बाताबरण निर्माण भएको स्वीकारोक्ती खुद उनीहरु नै मान्न तयार देखीन्छन । उनी हरुको कुराबाट एउटा कुरा प्रष्ट झल्किन्छ कि देश उनी हरुबाट चलीरहेको छैन । उनीहरु केवल बाँदर नाँच नाची रहेका छन । नेपालको सबै घटनामा तेश्रोपक्ष निर्णायक छ । अझ प्रष्ट संग भन्ने हो भने नेपाललाई अस्थीर , असफल र गुलाम राष्ट्र बनाउन चाहाने शक्तीले दाहाल - देउवाको कमजोरी ( सत्ता र शक्ती) को फाइदा लुटदै उनीहरु मार्फत आफ्नो काम फत्ते गर्दैछन ।

प्रचण्ड - देउवा जन्माउने को ?

सतहमा देख्दा दाहाल र देउवा केवल पात्र हुन । यदी गहीरेर हेर्ने हो भने उनीहरु नेपाली राजनीतिको प्रबृती नै भैसकेको भेटिन्छ । त्यसैले यो प्रबृतीलाई राम्रो संग जान्न र बुझ्न एकपटक पछाडी फर्केर हेर्नु मनासिब देखिन्छ ।०४८ सालपछी निर्माण भएको (नेपाली काँग्रेस ) एकल बहुमतको गिरिजा सरकारलाई असफल बनाउँन खुद गिरिजालाई प्रयोगगर्ने शक्तीले मध्याबधी निर्बाचनको बाताबरण निर्माणगर्न सफल भयो । निर्बाचनपछी सबैभन्दा ठुलो दलको रुपमा निस्कीएको एमालेलाई अल्पमत सरकार चलाउन दिने र बदनाम गर्ने खेलमा उनीहरु असफल हुनासाथ तात्कालिन दरबार , काँग्रेस र सर्बोच्व अदालतलाई दुरुपयोग गर्दै २०५२ साल भदौ १२ को फैसला मार्फत राजनैतिक अस्थीरताको थालनी गरियो । काँग्रेस भित्रको आन्तरिक द्वन्द र एमालेको लोकप्रियताबाट रमाएका र आँत्तीएका देशी बिदेशी शक्तीले प्रचण्डको नेत्रीत्वमा माओबादी नामको ध्वसं जन्मायो । तात्कालिन प्रधानमन्त्री शेर हादुर देउवाको सरकार संग ४० बुंदे माग राख्दै उनीहरु द्वारा दिइएको समय समेत नकुर्दै फाल्गुन १ बाट सुरु गरिएको ध्वसंको जन्मदाता र दाहाल -देउवाको जन्मदाता एकै रहेको पुष्टी बर्तमान गठबन्धन हेर्दा थाहा लाग्छ ।

दाहाल - देउवाको ध्वसंकाल :

नयाँसत्ता स्थापना र पुरानो सत्ता जोगाउने नाममा प्रचण्ड र शेरबहादुर मार्फत देशमा चलेको , चलाईएको हत्या हिंसा कती भयाबह थियो । भनी रहनु परेन । सत्तामा बस्ने र भारतमा बस्दै नेपालमा हिंसा मच्चाउने हरुको कुनै हानी नोक्सानी नपुर्याएको माओबादी ध्वसंको असली मकसद हिंसाको बलमा सत्तामा पुग्ने र राष्ट्र दोहन गर्दै पैसा कमाउनु थियो भन्ने खुली सकेकोछ । १७००० हजार निर्दोश नागरिकको हत्या गराउँदै , खर्बौं आर्थिक क्षति गराउँदै, देशका तमाम स्थापित संस्था , संगठन र राजनैतिक दललाई कमजोर बनाउँदै नेपालको स्वतन्त्र अस्तित्वलाई भारत बेष्टीत बनाउने रणनीति अनुरुप चालीएको कदम सफलता उन्मुख हुँदै गैरहेको देखीदैछ । दिल्लीमा बसेर नेपाललाई ध्वसं गराउने काम प्रचण्ड बाबुराम मार्फत गर्ने र सत्तामा शेर बहादुर देउवालाई स्थापित गर्दै संसदिय ब्यबस्थालाई बदनाम गराउने सम्पुर्ण कामको जिम्मा यी दुइ पात्रले कुसलता पूर्वक आ-आफ्नो भूमिका सम्पन्न गरेको इतिहास हाम्रो सामु उपस्थीत छदैछ ।

प्रचण्डको सत्ताकाल :

२०६५ साउन ३१ मा गणतान्त्रिक नेपालको प्रथम निर्वाचित प्रधानमन्त्री बन्न सफल भएका प्रचण्ड दोस्रो पटक प्रधानमन्त्रीमा निर्वाचित हुँदा उनी पुर्ण रुपमा नाङ्गीएका छन ।आफ्नो प्रथम (प्रधानमन्त्री) कार्यकाल औचित्यहिन रहेको पुष्टी पशुपतीनाथ मन्दिरको भारतिय पुजारी पनि हटाउन नसकिएको नमिठो स्वाद चाखेका उनी तात्कालिन सेनापती हटाउने काण्डको कारण पदबाट बिदा लिन बाध्य भए वा पारिए ।प्रथम संबिधानसभामा प्राप्त अनुचित शक्तीको कारण भुँई छाडेका प्रचण्डलाई उनको असली तागत के थियो , हो र छ भन्ने जानाकारी दिलाउँदै ध्वसंकालमा बाँकी रहेका काम फत्ते गर्ने जिम्मा लगाउँदै दोश्रो पटक सिहदरबार भित्र्याइएको पुष्टी उनको कामहरु हेरे बुझिन्छ ।

माओबादी ध्वसं कालमा खाएको पश्चिमा र भारतिय नुनमा संबिधान जारी गरिदा पश्चिमा नुनले जितेको कारण भारतिय नुनको ऋण तिर्ने कबुलको साथ देशको बाँकी स्थापित शक्ती र संस्थालाई निकम्मा बनाउँनु प्रभुकै आदेश अनुसार थियो भन्ने मान्नु उचित हुनेछ । नेपाल प्रहरी संगठनलाई कानुन र संस्थाप्रती उत्तरदायी बनाउनुको बदला ब्यक्ती र सुटकेशप्रती लालायीत गर्ने कामको सुरुवात प्रचण्ड नेत्रीत्वमा सम्पन्न गरियो । अख्तीयार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोग (तात्कालिन प्रमुख लोकमान सिंह कार्की) संग सेटिङ मिलाउँदै आयोगलाई पङ्गु बनाउने , देशको परीचय दिने राजदूतमा दलालहरु पठाउँदै देशको इज्जतको हुर्मत लिने , सर्बोच्व अदालतको न्यायमुर्ती माथी अनाबश्यक हमला बोल्दै अदालतलाई धराषायी बनाउने खेल प्रभुको हुकुम तामेली अन्तर्गत गरिएको तथ्य जगजाहेर नै छ । लोकतन्त्रको सबैभन्दा ठुलो सौन्दर्य निर्बाचनलाई समेत प्रभाबित पार्ने कार्य निर्बाचन आयोग मार्फत भरतपुरमा गरिएको अपराधीकरणको संस्थागत संरक्षणले भबिष्यमा कस्ता मानिस निर्बाचित हुन्छन ? र उनीहरुबाट कस्तो किसिमको लोकतन्त्रको अभ्यास गरिन्छ ? भन्ने सबालले प्रचण्डको प्रयोग कस्ले र किन गरिएको सारा देशबासीले थाहा पाइसकेका छन ।

भरतपुर घटनासंग लुकेको रहस्य :

२०७० सालको संबिधानसभा चुनाबमा काठमाण्डौ जिल्लाको क्षेत्र नम्बर १ मा प्रचण्ड पुत्री रेणु दाहाल नेपाली काँग्रेसका नेता प्रकाशमान सिह (१५१३८ मत ) संग प्रतिस्पर्धा गर्दै (४०६४ मत ) का साथ दोश्रो भइन । निर्बाचनमा ११०७४ मतको भारी मतान्तरले आफु पराजीत हुँदा पिता प्रचण्ड काठमाण्डौको क्षेत्र नं १० मा तेश्रो स्थानमा पुग्न बाध्य भएको अवस्थाले माओबादी केन्द्र अध्यक्ष प्रचण्ड राजनैतिक रुपमा सुरक्षित संसदिय स्थानको खोजीगर्दै थिए ।एमाले नेता ओलीको नेपालभक्ती पछी तयार गरिएको भारतिय गठबन्धनले अझै केही समय माओबादी केन्द्रका नेता प्रचण्डलाई प्रयोग गर्ने रणनीति अनुरुप सुझाइएको योजना अनुरुप छोरीलाई मेयरमा स्थापितगर्ने योजनामा देउवालाई मनाइयो । सोही सिलसिला अन्तर्गत निर्माण गराइएको बर्तमान गठबन्धनको दिर्घकालिन महत्व अनुरुप चितवन जिल्लाको भरतपुर महानगरपालिकामा छोरी ( रेणु दाहाल -४०) लाई मेयरमा स्थापित गर्दै प्रचण्डको संसदिय क्षेत्र निर्माण गर्ने हेतुले गरिएको काँग्रेस माओबादी गठबन्धन करीब करीब असफलताको संकेत भरतपुरको वडा नं १९ को गणनाबाट मिल्दै गर्दा नियोजीत रुपमा मतपत्र च्यात्नु पर्ने बाध्यतामा निर्बाचन आयोग , नेपाली काँग्रेस चितवन र देउवा मण्डलीको साथलाई कुनै अनौठो मान्नु पर्ने कारण देखीदैन ।प्रचण्डको संसदिय स्थान निर्माणगर्ने खेलसंग सती गएको निर्बाचन आयोगको कारण भबिष्यमा आइपर्ने लोकतन्त्र प्रतीको खतराले सबैभन्दा बढी फाइदा कस्ले लिनेछ ? केही समय कुर्नु बुद्धीमानी हुनेछ ।

प्रचण्डको दोश्रोरुप शेरबहादुर :

गिरिजालाई तह लगाउन भारतिय र पश्चिमा लगानीमा तयार गरिएका शेरबहादुर देउवाको तीन कार्यकाल २०५२ , २०५८ र २०६१ ले आलोचना सिबाय केही पाएन । पहिलो कार्यकाल आफ्नै पार्टीका शाह र शाही थरका दुई सांसद संसदमा अनुपस्थीत हुँदा पद त्याग्न बाध्य देउवा दोश्रो कार्यकाल प्रतीनीधी सभाको निर्बाचन गर्न असफल हुँदा २०५९ असोज १८ गते असक्षमको उपाधी पाउँदै तात्कालिन राजा ज्ञानेन्द्रबाट पदच्यूत गरिए । तेश्रो कार्यकाल २०६१ माघ १९ गते राजा ज्ञानेन्द्रबाटै अपदस्थ हुँदै सत्ता गुमाएका थिए । २०४८ पछी राजनैतिक रङ्गमञ्चमा उदाएका देउवा कुनै चमत्कारिक खुबीले भरिपुर्ण नेता होईनन । सत्ता र शक्तीको निम्ती जती गन्हाउन पनि सक्ने उनको सबैभन्दा ठुलो खुबीलाई सबैले मान्न तयार छन ।सत्तामा टिक्न सांसद खरिद बिक्री , आफ्नै मन्त्रीलाई बिना रोग १० करोड दिंदै अबिश्वास प्रस्ताब छल्न बैकक पठाउने , सुरा सुन्दरीको बन्दोबस्त गर्ने , सांसद सुबिधाको नाममा सांसदलाई गाडी खरिद गर्न भन्सार छुटको ब्यबस्था गर्दै संसदिय ब्यबस्थालाई कुरुप र बदनाम गर्ने श्रेय उनैलाई जान्छ ।

गिरिजा द्वारा गरिएको टनकपुर सन्धीलाई पछी प्याकेजमा नयाँसन्धी गर्दै महाकाली सन्धी संसदबाट पास गराउँदै केपी ओलीलाई बदनाम गराउने श्रेय पनि उनैलाई जान्छ । सत्तामा बसी राख्ने चाहाना स्वरुप पार्टी पद्धतीलाई लत्याउँदै माओबादी ध्वसंलाई नियन्त्रण गर्न संकटकाल लम्ब्याउन २०५९ जेठ ८ गते प्रतीनीधीसभा बिघटन गर्न पछी परेनन । सोही घटना पश्चात नेपाली काँग्रेस पार्टीको आदेश लत्याउँदै नेपाली काँग्रेस प्रजातान्त्रीक गठन गर्ने कार्यले उनी न लोकतान्त्रीक हुँन , न प्रजातान्त्रीक हुँन । उनी केवल सत्तातान्त्रीक हुँन भन्ने प्रमाणित हुन्छ ।

काँग्रेस नेता रामचन्द्र पौडेल , बिश्लेशक पुरञ्जन आचार्यको कुरालाई ध्यान दिने हो भने देउवा के को निम्ती प्रधानमन्त्री हुँन मरीहत्ते गर्दैछन ? जब कि उनको बिगत र बर्तमानले पनि उनको नेत्रीत्व देशको लागी आबश्यक नदेखीएको अवस्थामा अन्त कतै बनेको समिकरण अनुसार देउवा प्रधानमन्त्री बन्नु बनाइनु प्रचण्ड मार्फत सम्पन्न गर्न बाँकी काम सम्पन्न गर्नु हो भन्ने संकालाई नै बल मिल्दछ । दक्षिणले चाहेको संबिधान संसोधन अन्तर्गत स्थापित गरीने मुद्धाहरु हिन्दी भाषा , सिमाङ्कन हेरफेर र अंगीकृत नागरिकको संबैधानिक अधिकार सुरक्षित गरिदिने सर्तमा चौथोपटक प्रधानमन्त्री बनाइने निश्चित नै छ । तिनै कार्यहरु कुशलतापूर्वक सम्पन्न गर्ने बाचाकसम साथ आउँनुले प्रचण्डको भाग दुईको प्रकट देउवाको रुपमा हुँदैगर्दा संक्रमणकाल लम्बीने खतरा बढने देखीदैछ ।