कमरेड अध्यक्ष , आफ्नै घेराबन्दीबाट उम्कने कहिले ?!

मदन भण्डारीको अकल्पनिय जीप दुर्घटना पछी अरुको पछी नलाग्ने बरु गुटको नेता बन्ने नयाँ फर्मुला समात्दै कार्यकर्ता माझ स्थापित हुँदै थिए कमरेड ओली । माधब नेपालको भान्सामा बसेर खानु सम्म खाएपछी अघाएकाहरु र माधबको भान्सामा छिर्न सफल नभएकाहरुलाई साथलिंदै माधब संग बार्गेनिङ पावर बढाउन सफल भएका ओलीको एकमात्र लक्ष्य नेकपा एमालेको अध्यक्ष हुने चाहानालाई राजनीतिले नाजायज मान्दैन्थ्यो । झापा आन्दोलन घटेको दुइबर्ष पछीनै जेलजान बाध्य ओली लगातार १४ बर्ष पञ्चायतको कालकोठरीमा जाकिदा नेकपा मालेको भुमिगत कालिन संगठन उनीबाट नबनेको कुरा आजको दिनमा उनलाई ओली "बा" भन्नेहरुले बुझ्ने ल्याकत नै राख्दैनन । जेलबाहिर बसेर संगठन गर्ने साथीहरुलाई राजनैतिक उर्जा प्रदान गर्ने ओलीको योगदानलाई २०४४ पछीको खुला जिबनमा पार्टीले केन्द्रिय सदस्य मनोनित गर्दै उचित जिम्मेदारी सुम्पिए पछी उनी संगठन निर्माण तिर हैन संगठनमा स्थान बनाउँन तीर लागे भन्दा उनी माथीनै न्याय हुनेछ ।

१४ बर्ष जेल बस्दा देखेको अनेकौं सपना हरुलाई साकार पार्न पार्टीको उच्च पद हासिल गर्नु अनिबार्य मानेका ओली अनेकौं कोशीसका बाबजुद आफ्नो अभियानको नजिक पुग्दै पछी फर्किन बाध्य हुँदै थिए । बुटवल महाधिबेशनको असफलता पछी जस्तो सुकै खेल खेलेर भएपनी आफ्नो लक्ष्य हासिल गर्न वामदेब गौतम संग अंकमाल गर्ने कलानै एमाले पार्टीको उच्च पद प्राप्तीको मार्ग थियो भन्ने मान्न सबै एमालेजन तयार छन । वामदेबको साथले पार्टीको उच्च पद र प्रचण्डको साथले प्रधानमन्त्री पद समेत प्राप्त गर्न सफल उनको राजनैतिक जिबनमा भारतिय मोदी सत्ता भिलेन बनेर देखा पर्यो । भारतिय इसाईहरुको दह्रो साथ र समर्थनले साथै नेपाल भारतको खुला बोर्डरको फाइदा उठाउँदै खेलेको पौठेजोरीले नाकाबन्दीलाई परास्त गर्न त सफल भयो तर मोदी सत्ताको घुमाउरो पासोमा पर्न जाँदा अल्पायूमा कुर्षी त्याग्न बाध्य बनाइए । राष्ट्रबादको नाराले कहाँ सम्म पुग्न सकिन्छ ? कती सम्म उपलब्धी हात लाग्न सक्छ ? भन्ने हिसाब किताब दुई नम्बर प्रदेशको स्थानिय तह निर्बाचनको घेराबन्दी सम्म आइपुग्दा ओलीले राम्रो हिसाब मात्र गरेनन , भारतीय घेराबन्दीको गहिरो अनुभब र बिश्लेशण समेत गर्न भ्याए ।

नेपालको राजनैतिक दलहरु आ-आफ्नो शक्ती अनुसार लडे राष्ट्रबाद फलिफाप हुने र घेराबन्दी भए लामो समय सत्ता बिहिन हुनुपर्ने राजनीतिको आन्तरिक र भारतिय भेद बुझ्नासाथ आफ्नो बिरुद्ध घेराबन्दी गर्ने शक्तीहरुको कुटिल खेल असफल बनाई दिने खेल खेल्न बाध्य हुँदै जिबनमा अरुको कुरा सुन्न र मान्न तयार भए । राष्ट्रबाद जस्तो अमुर्त कुरालाई लिएर हिंडदा रोमान्चकता मिल्ने तर भबिश्य सुनिश्चित नहुने बुझ्ना साथ सम्बृद्धीको नारा नै उपयुक्त हुने ओली सोच सजिलो बाटो हिडने मनस्थीतीले जन्माएको भन्नु बान्छनिय हुन्छ । राष्ट्रबादको अमुर्त बाटोमा हिडेर आन्तरिक र बाहय चुनौतीको सामाना गर्ने ओली अठोटलाई उनको शक्ती भने पनि कमजोरी भने पनि आफ्नै गुट वा घेराबन्दीले साथ दिन मानेन । ओलीले जिबनमा पाउनु जती पाईसकेको तर आफूहरुको आत्मा अझै अतृप्त रहेको कारण आफ्नै भबिश्यको निम्ती ओलीका दाहिने हातहरुले प्रचण्ड संग बोलीचालीको बन्दोबस्त मात्र मिलाएनन अन्तत साठी चालिसको केक नै खुवाउन सफल भए ।

स्थानिय तह निर्बाचनको नतिजा माओबादी केन्द्रको पक्षमा दिलाउँदै एमालेको निम्ती चुनौती थप्ने भारतिय रणनीतिको देउवा परिपालन बाट अन्तत माओबादी केन्द्र , एमाले र काँग्रेस एकैसाथ अप्ठ्यारोमा परेको अनुभब सोही नतिजा नै थियो । माओबादी केन्द्र , एमाले र काँग्रेस बीच एकल प्रतिस्पर्धा हुँदा काँग्रेस र माओबादी केन्द्र समाप्त हुने र माओबादी केन्द्र काँग्रेस वा एमाले तिर ढल्कदा माओबादी केन्द्रको साथ पाउने शक्तीको राजनैतिक भबिश्य उज्यालो हुने अवस्थाले जन्माएको खेलनै ओली प्रचण्डको मिलन हो भन्ने सबै मान्दछन । मधेशी , काँग्रेस , माओबादी केन्द्र र मोदी सत्ताको घेराबन्दीलाई एकैपटक परास्त गर्न पार्टी भित्र माधब नेपालको साथ ,सहयोग र समर्थन लिन केही न केही शक्ती बाँडफाँड गर्नु पर्ने बाध्यात्मक अवस्था सिर्जना भैरहेको थियो । २० बर्ष लगाएर माधबबाट खोसेको शक्ती फेरी फिर्ता गर्न कुनै पनि हालतमा ओली राजी नभएको भित्री कुरा उनलाई घेराबन्दीमा राख्नेहरुले बिस्तारै महशुस गर्न पुगे । फलस्वरुप सबैलाई एकै तिरको सिकार बनाउँदै अकस्मात प्रचण्ड संग साठी चालिसको अंकमाल गर्न राजी भए । केवल प्रचण्डलाई प्रयोग गर्नासाथ भारत , काँग्रेस , मधेशी मात्र हैन आफ्नै गुट भित्रको अमुक नेताहरुलाई समेत साइजमा ल्याउँदै आफ्नो गुटको एकछ्त्र राज चलाउन सफल भएको घटनाको पुष्टी टिकट बितरण हेरे बोली रहनु पर्दैन ।

नाकाबन्दी कालिन समयमा कमल थापा र प्रचण्डलाई साथ लिएर राष्ट्रबादी बन्न सफल ओलीको छबी उकासिने कारण भारतिय राजनीतिको अल्पकालिन सोचको उपज थियो भन्ने बिश्लेश्कहरुको धारणा रही आएको छ । चीन संग पारबहन सन्धी गर्न सफल ओली कार्यकालको ब्याज संधै नमिल्ने उनका सारथीले बुझ्ना साथ ओलीलाई नेपालको "सि" बनाउने पछिल्लो गतिबिधी प्रचण्ड हिमचिमको प्रबन्ध हो भन्ने बिस्तारै खुल्नेनै छ । पार्टीलाई नयाँ ढंगले कब्जा गर्ने रणनीति अनुरुप जागेको ओली घेराबन्दीको संकेत मिल्न सुरु भैसकेको पाइन्छ । एमाले पार्टी जिबनमा सम्पन्न टिकट बितरणको कारण अहिले जती असन्तुष्टी र बागीहरुको बिगबिगी बढनुको कारण ओली शैली नै हो भन्न सजिलै सकिन्छ । आफ्नो गुटमा लागे सात खत माफ हुने , गुट बाहिरको मानिसहरुको बारेमा सात गुण पनि बिर्सने अवस्था बर्तमान एमालेमा सामान्य मानिदैछ । टिकट बितरण जस्तो कार्यलाई लालीपप जस्तो बनाउँदै एकदिन अघी हातमा चिट्ठी थमाउने , पार्टीको आधिकारिक उम्मेदवार घोषणा गर्ने भोली पल्ट नाम फिर्ता लिंदै सार्बजनिक बेइज्जती गर्ने कार्य ओली राजमा सामान्य मानिदैछ । पार्टी कमरेडहरुलाई सार्बजनिक बेइज्जती गर्ने , हुर्मत लिने , गए जा शैलीमा सामान्ती ब्यबहार गर्ने नयाँ काइदाले पार्टी नयाँ किसिमको घेराबन्दीको सिकार हुँदैछ भन्ने प्रष्ट देखिदैछ ।

अमुर्त राष्ट्रबादलाई थाँती राख्दै प्रचण्डको बैशाखी टेकेर समाजबादी आन्दोलन गर्न तम्तयार ओली घेराबन्दी नजानिंदो चक्रब्युहमा फसिसकेको छ । पार्टीका बागी उम्मेदवार हरुलाई तुरुन्त नाम फिर्ताको धम्की दिने देखी यो चुनाब नै अन्तिम चुनाब होइन भन्दै फकाउने केटाकेटी खेलले ओली नेत्रीत्व कही न कही फसीसकेको मान्न सकिन्छ । माओबादी केन्द्रको भरोषामा भोलीको स्थान सुरक्षित बनाउँन आज आफ्नै पार्टीमा लामो समय योगदान गरेका कमरेडहरुलाई अबमुल्यन गर्ने , नेकपा माले कहिले जन्मियो ? थाहा नभएकाहरुलाई सभासदको टिकट दिलाउँने , निर्बाचन पछी प्राप्त हुने सबै पदका बाँडफाँड आजै सम्पन्न गर्ने स्थीतीले भबिश्यको एमाले नयाँ द्वन्दमा फस्ने चाँजो पाँजो सम्पन्न गरिसकिएको देख्नेहरु बढदैछन ।

बाम सहकार्य घोषणा सभाको दिन राष्ट्रीय सभागृहमा वाम सहकार्य कसैको बिरुद्ध परिलक्षित छैन भन्दै आम कार्यकर्ता , बिपक्षी दलहरु , छिमेकी राष्ट्रलाई आश्वास्त पार्ने कोशीस ओलीबाट सुरु गरिएकै हो । देशलाई सम्बृद्धीको मार्गमा डोर्याउन निर्बाचनमा भाग लिंदै झापा पुगेर वाम गठबन्धन कसैलाई घेराबन्दी गर्न नभई शान्ती , स्थीरता र बिकाशको निम्ती हो भन्ने एमाले ओली खुद आफ्नो पार्टीमा भने वाम सहकार्य आफ्ना बिरोधी मास्ने अस्त्र बनाउने आफ्नो गुटको घेराबन्दी बाट मुक्त हुन सकेनन । दुई वाम मिल्दा जीत आफैमा सुनिस्चित देख्ने उनको गुटले वाम सहकार्यको नाममा आफ्नो गुटको भबिश्य बनाउँने खेल अन्तत वाम सपना जनता सम्म पुग्नबाट बञ्चित बन्ने कारण नबनोस भन्नेहरु थपिदैछन भन्ने कारण बागी स्वरहरुको बिगबिगी हो भन्ने मान्नु जायज देखिन्छ । जबजलाई देखाउने दाँत मात्र बनाउँदै केवल पदिय स्वार्थलाई गायत्री मन्त्र बनाउँदै ओली दुरुपयोग गर्न कम्मर कसेर लागेको ओली गुटको घेराबन्दी वाम सहकार्य पछी नाङ्गो रुपमा देखा परेको प्रमाण राम्रो राजनैतिक भबिश्य भएका ओली नीति संग असहमत नेताहरुको मानमर्दन गर्दै गरिएको खेलबाड हेरे काफी हुन्छ ।

अन्तमा , लाखौं कार्यकर्ताको रगत पसिनाले सिञ्चित पार्टी , सयौं शहीदको रगतले लतपतिएको पार्टी , हजारौं योद्धाको बलिदानी पुर्ण संघर्षले जुर्मुराएको पार्टी , लाखौं जनताको आषा भरोषाको पार्टीमा तपाँईको नेत्रीत्व कालमा गुटबन्दीको नराम्रो रोगले गाँज्दै लाँदा पार्टी कम गुटहरुको बासस्थान हुने सम्भाबना बढदैछ । नेपाली जनताको माहान सपनालाई साकार पार्न र पार्टीका दिबगत हस्ती मनमोहन अधिकारी र मदन भण्डारीको सही सम्मानको खातिर सबै गुटहरुको औपचारिक बिघटन गर्ने काम तपाँईकै कार्यकालमा तपाँई बाटै शुभारम्भ हुनु अनिबार्य र जायज मानिदैछ । वाम सहकार्य बाट प्राप्त उर्जालाई सही ब्यबस्थापन गर्दै आफ्नै पार्टी भित्र मौलाएको आफ्नै पुरानो सम्पती ओली गुटको घेराबन्दीबाट आफुलाई बाहिर निकाल्नु होस । पुर्ब सोभियत संघको नेताले आफ्नै कम्युनिष्ट पार्टीको सम्पती खोस्दै राष्ट्रीयकरण गर्दै , आफ्नै पार्टीलाई बिघटन समेत गर्न सक्छन भने तपाँईलाई सिध्याउने तपाँईको गुटलाई बिघटन गर्न जती ढिला गर्नु हुनेछ , त्यतिनै घाटा नेपालको वाम आन्दोलन , तपाँई र तपाँईले देखेको सपनाले भोग्नु पर्नेछ भन्ने बुझ्न ढिला गर्नु हुनेछैन भन्ने आम जनताको धारणा रही आएको पाइन्छ । अन्यथा माकुराले अरुलाई खाँन बनाएको जालोमा आफै परेर मृत्युबरण गरे जस्तो नियती तपाँईमा पनि नलाग्ला भन्न सकिन्न ।