युवा- विद्यार्थी का केही अनुत्तरित प्रश्न र बहानाहरु :
१. गणित संग हाम्रो सम्बन्ध :-
बिज-गणितका गणितीय शुत्र कहाँ प्रयोग हुन्छ ?
संगै पढेका म्याट्रीक्स , ट्रीगोनोमेट्री र ज्यामिती का हिसाबहरु के मा प्रयोग भए होलान ? प्रश्नमा दम छ ।
बल्लतल्ल जोडजाड गरेर पास भएका र पुर्णाङ्ग नजिक पुगेका दुबै विद्यार्थी का लागि यि गणितीय अभ्यास हरु आफ्नो जिवनमा लामो समय सम्म अनुत्तरित छन ।
यस्को प्रयोग कहाँ भयो भनेर बुझ्न एउटा विद्यार्थीले कक्षा ७ (सात) देखि ईन्जिनियरिङ अध्ययन सम्म पर्खनु पर्दछ ।
बाल्यकालमा भिडियो गेम मा खेलिएका चोर-पुलिस खेल (उदाहरण का लागि ) को आकृतीहरु मा यिनै शुत्रहरु प्रयोग भएको कुरा थाहा पाएपछि , प्रतिबिम्बित हुन्छ हाम्रो पढ्ने र पढाइने शैली ! उ गणित प्रती मोहित हुन्छ र गणित पढेको लगभग १३ बर्ष पछि गणितीय शुत्र संग प्रेम सुरु गर्दछन ।
यहाँ बिज्ञान पढ्ने/खोज्ने विद्यार्थीहरु ले उत्तर पाए होलान तर अन्य बिषय पढ्ने विद्यार्थीहरुले सायदै कम्प्युटर मा सामान्य एक्सल-सिट चलाउन बाहेक अरुमा प्रयोग हुन्छ भन्ने उत्तर पाएनन होला ।
अब अर्को विद्यार्थी समूह जो उच्च शिक्षा (+२) सम्म पढ्यो र छोड्यो उनी हरुको लागि गणितीय शुत्र र बिषय नै सम्झिन मन नलाग्ने बिषय हो, सधैं अनुत्तरित छ ।
२. राजनीति संग हाम्रो सम्बन्ध :-
विद्यार्थी जीवन को अर्को रोचक पाटो , विद्यार्थी राजनीति !
एउटा विद्यार्थीलाई कक्षाको लिडर चुनिदिन्छन , त्यहाँ मलाई नै किन लिडर चुने,के का लागि चुने र कस्ले चुनाए उ कहिल्यै खोज्दैन । एक्कासि अन्य साथीहरू सफल भएको देखे पश्चात् आफुलाइ फर्केर हेर्छ र उत्तर खोज्छ उ त्यहीँ अल्मल मा पर्छ ।
उस्ले कक्षा छोडेर मुक्तिको आन्दोलनमा धेरै समय बितायो । स्कुल , क्याम्पस बन्द गरायो । ढुङ्गा-मुढा बर्सायो । टायर जलायो , जेल गयो , परिक्षाहरु सबै छुट्दै गए । परिवर्तन को लागि भन्दै भासण गर्यो । रोचक त अझ के छ भने उ आफू पढेको कुनै बिषयमा पनि उत्तीर्ण हुन सकेन तैपनि देश सफल बनाउछु भन्छ , समाज परिवर्तन गर्छु भन्छ । खोइ त परिवर्तन ? खोइ त मुक्ती ? के का लागि आन्दोलन ? के चाहन्थ्यौ , के मिल्यो ? खोज्ने हो भने यी सबै अनुत्तरित छन ।
भोक-भोकै बिहान देखि क्याम्पस गेटमा पाले दाइ बसे झैँ बसेर बिश्वबिद्धालय पढ्न आएका विद्यार्थीहरु का निवेदन माग्दै दर्ता गर्दा पनि उस्को दिमाग सुन्यतामा हुन्छ । संगठन बनाउने नाममा शरीर भित्र ग्यास्ट्रीक बढेको चालै पाउदैन । तर फेरि संगठन किन भनेर सोध्यो उत्तर छैन । किनकि उस्ले संगठन के का लागि भन्ने प्रशिक्षण नै पाएको छैन ।
विद्यार्थी राजनीति मा यस्ता तमाम प्रश्नहरु का अनुत्तरित पाटाहरु छन । यस्मा नेतृत्व गम्भीर भै बहस गर्नु आवश्यक छ ।
३. युवा लगानी :-
युवा महत्वाकांक्षी हुने कुरा स्वभाविक हो । थोरै श्रममा धेरै आम्दानी ,अझ छिटो समयमा । यो आकलनले युवा हरु लगानी क्षेत्रमा अग्रसर देखिन्छन् । केही सकारात्मक सोचका युवा, प्रबिधिको प्रयोगबाट अगाडि बढ्दै छन भने केही आफुले पढेका, जानेका कुरा हरु बाट अब्बल बन्दै छन । यो समग्रमा राम्रो कुरा हो ।
तर केही युवा हरु एकदमै छोटो बाटो बाट धन संचित गर्न सकिन्छ कि भन्ने बाट प्रभावित छन । जस्तै जग्गा दलाली गर्ने , कमिसन खाने , सेटिङ्ग मिलाउने , जाल-झेल गर्ने आदि इत्यादी । यी सबै गरि रहदा हुदा खादाको सामाजिक प्रतिष्ठा , इज्जत सम्मान सबै खोसिन पुगेको छ द्वन्द बढेको छ र अशान्ति छ । यसबाट केहि मिल्यो त भन्दा , प्रश्न अनुत्तरित छ ।
कृषिप्रधान देश हो , किन जमिनमा केही उब्जाउ गर्दैनौ ? उत्तर : खेतीपाती - किसानी ? प्रश्न माथी अर्को प्रश्न तयार छ । हड्डी खिएका बा-आमा छोराछोरी संग यो प्रश्नै गर्दैनन् किनकी यो अनुत्तरित प्रश्न हो ।
४. भबिस्य :-
हरेक युवा- विद्यार्थी को जीवन लाई अध्ययन गरौं , आशावादी छन , केही गरौं भन्ने नै छ । चाहे त्यो सकारात्मक होस या बाटो नकारात्मक तर भबिस्य अनिश्चित छन । जे प्रस्न सोध्नुस प्रस्न सबै अनुत्तरित छन । उदेकलाग्दो छन । आर्जित शिक्षा बेकामे छ्न ।
सरकार अब को युग प्रबिधि को युग हो भनेर घोषणा गर्छ , पार्टीहरु घोषणा - पत्रमा डिजिटल नेपाल निर्माण गर्नेछौं भनेर लेख्छन् , विद्यार्थी संगठनहरु प्राबिधिक शिक्षा आजको आवश्यकता भनेर नारा लगाउदै छन र शैक्षिक क्षेत्र आ- आफ्नो व्यापारीक मेला लगाउदै छन । यी सम्पुर्ण मुद्दा , आन्दोलन , घोषणा र मेलाहरुले युवा - विद्यार्थी लाई के फाइदा भयो , बहस गरौन ।
अब बहाना :
शिक्षक बिज-गणित मा उपयोगिता खोज्ने होइन - उ घण्टी छल्ने बहाना गर्दै छ ।
सरकार प्राविधिक जनशक्ति उत्पादनको नाममा युवा केन्द्रित चुनावी मसलाको बहाना बुन्दैछ ।
पार्टी - संगठनहरु क्रान्तिको बहानामा भेडा-बाख्राहरु जम्मा गर्दै छन ।
भोको पेटका विद्यार्थी भोक मेट्ने बहानामा भ्रष्टाचार गर्दैछन ।
परिवारको आकाङ्क्षा लाई घात गर्दै झुठो बोल्ने बहाना खोज्दै छ ।
कृषिमा अनुदानको बहानामा लुट्दै छ ।
अनुत्तरित प्रश्नहरु का आदि इत्यादी बहाना हरु छन , लाग्छ युवा- विद्यार्थी हरेक प्रश्न प्रश्नैमा सिमित छन ।
यी केही उदाहरणहरु मात्र हुन जस्ले आज हाम्रो समाजको नेतृत्व गर्दछन । आज बिश्वबिद्धालयहरु अनुत्तरित छन -
( उदाहरणका लागि स्वबियु चुनाव कहिले हुन्छ ? परिक्षा समयमा हुन्छ त ? शैक्षिक क्यालेन्डर अनुसार चल्छ ? आदि )
सरकार संग गुणस्तरीय शिक्षा र रोजगारीको प्रश्न राखौं , सरकार अनुत्तरित छ ।
हामी यति धेरै प्रश्नहरु को साक्षी भएका छौँ कि कुनै दिन मानवता किन भन्ने प्रश्न पनि अनुत्तरित हुन सक्छ ।